Hiệu quả mô hình canh tác lúa thân thiện với môi trường

Hội thảo đầu bờ đánh giá kết quả trình diễn kỹ thuật canh tác lúa thân thiện với môi trường vụ Hè thu 2022 tại thôn Lâm Cao, xã Vĩnh Lâm, huyện Vĩnh Linh

Trên cơ sở đó, Ban Thường vụ Hội Nông dân tỉnh đã thành lập Ban quản lý dự án, lựa chọn địa điểm để triển khai dự án tại 2 xã Gio Quang (Gio Linh), Vĩnh Lâm (Vĩnh Linh), có 40 hộ tham gia, thời gian thực hiện dự án 24 tháng, từ tháng 7/2021 - 7/2023, triển khai trong 3 vụ: vụ Đông Xuân 2021 - 2022 xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật tưới nước ướt khô xen kẽ, vụ Hè Thu 2022 trình diễn kỹ thuật sử dụng hợp lý phân bón trong canh tác lúa thân thiện với môi trường, vụ Đông Xuân 2022 - 2023 trình diễn kỹ thuật sử dụng hợp lý rơm rạ trong canh tác lúa thân thiện với môi trường. Qua 03 vụ triển khai mô hình trình diễn, kết hợp tổ chức tập huấn ứng dụng quy trình kỹ thuật mới cho từng vụ. Kết quả cho thấy: bộ rễ cây lúa mọc dài, tỏa rộng và bám sâu vào đất hơn, tăng khả năng hút dinh dưỡng, cây ít bị đổ ngã, đẻ nhánh tốt hơn, thân ít bị sâu bệnh, bông to, tỉ lệ hạt chắc cao; việc xử lý gốc rạ bằng chế phẩm sinh học đã làm cho gốc rạ phân hủy nhanh, lúa không bị nghẹt rễ. Bên cạnh đó, còn giảm lượng nước tưới, phân bón, giảm thiểu ô nhiễm môi trường do không lạm dụng phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật, tăng đa dạng sinh học, chất hữu cơ và độ phì nhiêu của đất, bảo vệ thiên địch, tạo cân bằng sinh thái đồng ruộng. Từ 02 mô hình trình diễn với tổng diện tích 0,8 ha, từ năm 2021 đến nay tại xã Vĩnh Lâm (Vĩnh Linh) và xã Gio Quang (Gio Linh) đã có 180 hộ tự nguyện tham gia áp dụng các kỹ thuật canh tác lúa thân thiện môi trường với diện tích trên 43 ha.

Ông Lê Văn Chư - hội viên nông dân thôn Lâm Cao, xã Vĩnh Lâm, huyện Vĩnh Linh tham gia dự án trực tiếp canh tác trên đồng ruộng với diện tích 4.000 m² (2.000m² ruộng trình diễn, 2.000 m² ruộng đối chứng) cho biết: Sau khi được tập huấn kỹ thuật và áp dụng trên ruộng trình diễn của gia đình, năng suất và chất lượng lúa được nâng lên rõ rệt, với kỹ thuật tưới ướt khô xen kẽ giúp ông giảm được công sức, lượng nước tưới vào đồng ruộng; giảm phân hóa học, đặc biệt là phân đạm, tăng sử dụng phân hữu cơ, giảm giống gieo từ 5kg/sào xuống còn 4kg/sào. Gia đình ông đã hình thành thói quen thu rơm sau khi thu hoạch để ủ với chế phẩm vi sinh làm phân bón, tủ gốc cho cây trồng và xử lý gốc rạ trên ruộng bằng chế phẩm sinh học. Trong vụ Đông Xuân 2022 - 2023 xảy ra 02 đợt giông lốc làm lúa ở các vùng lân cận bị đỗ ngã nhiều, nhưng mô hình trình diễn lúa của ông không bị đỗ ngã, thu hoạch cho năng suất đạt 6,0 tấn/ha, cao hơn so với các ruộng lúa canh tác theo phương pháp truyền thống tại địa phương từ 0,1 - 0,3 tấn/ha.

Cùng với việc xây dựng mô hình trình diễn, Dự án cũng đã tổ chức các hoạt động như: Tổ chức cho hội viên, nông dân tham gia dự án đi tham quan học tập các mô hình canh tác lúa hữu cơ tại huyện Triệu Phong, Hải Lăng; tổ chức 10 lớp tuyên truyền về canh tác lúa thân thiện môi trường cho 500 hội viên, nông dân tại các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh; treo băng rôn, áp-phích tuyên truyền tại nhà văn hóa thôn thuộc các xã trọng điểm về trồng lúa thân thiện với môi trường…góp phần giúp nông dân thay đổi về sản xuất nông nghiệp theo hướng hiện đại và bền vững, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

Ông Lê Văn Mẫn, Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Quảng Trị cho biết: Việc áp dụng canh tác lúa thân thiện với môi trường đã dần thay đổi tập quán và phương thức sản xuất truyền thống ở địa phương, bước đầu giảm được giống, giảm lượng phân đạm dư thừa không cần thiết, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, đưa phân bón hữu cơ vào đồng ruộng để nâng cao độ phì nhiêu cho đất; tạo điều kiện phát triển hệ sinh thái đồng ruộng giảm thiểu dịch hại; tăng khả năng chống chịu sâu, bệnh của cây lúa; tăng khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu nhờ việc giảm phát thải khí nhà kính trong sản xuất lúa của bà con nông dân. Giá trị trên đơn vị diện tích tăng hơn so với sản xuất truyền thống, tăng thêm thu nhập cho người nông dân; tạo được sản phẩm sạch, an toàn vệ sinh thực phẩm, tiến tới xây dựng sản phẩm OCOP có chất lượng cho cộng đồng. Trong thời gian tới, để tiếp tục tuyên truyền, vận động hội viên, nông dân trong tỉnh áp dụng canh tác lúa thân thiện với môi trường, lan tỏa rộng hơn mục tiêu sản xuất nông nghiệp gắn với bảo vệ môi trường cho cộng đồng, các cấp Hội cần quan tâm chỉ đạo, lồng ghép linh hoạt hoạt động tuyên truyền, đồng thời gắn với thực hiện có hiệu quả Đề án 24 của Ban Thường vụ Trung ương Hội Nông dân Việt Nam về xây dựng chi, tổ Hội Nông dân nghề nghiệp. Qua đó, phát huy vai trò, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Hội để thu hút nông dân vào Hội, cũng cố tổ chức Hội ngày càng vững mạnh./.

Linh Nhân