Đẩy mạnh khôi phục đàn lợn bằng phương thức chăn nuôi an toàn sinh học theo hướng hữu cơ

Các tài liệu nghiên cứu cho thấy, chăn nuôi lợn có vai trò quan trọng trong hệ thống sản xuất nông nghiệp, cùng với lúa nước là hai hợp phần xuất hiện sớm nhất trong sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam. Bên cạnh cung ứng thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao cho con người, cung ứng nguyên vật liệu cho công nghiệp chế biến, chăn nuôi lợn còn góp phần tái tạo và nâng cao độ phì nhiêu của đất nông nghiệp, cung ứng phân bón cho cây trồng, góp phần làm tăng thêm đa dạng sinh thái tự nhiên.

Người chăn nuôi chọn mua lợn giống để tái đàn -Ảnh: Đ.T

Điểm nổi bật trong sản xuất chăn nuôi trên địa bàn tỉnh những năm qua đó là đã từng bước phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa, phương thức chăn nuôi theo hướng trang trại tập trung phát triển mạnh. Công tác chọn giống, cải tạo, nâng cấp chất lượng đàn vật nuôi được triển khai thực hiện có hiệu quả. Các hoạt động chuyển giao và ứng dụng khoa học kỹ thuật, khuyến nông chăn nuôi tiếp tục được đẩy mạnh và áp dụng rộng rãi, góp phần tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi.

Phù hợp với xu thế phát triển chung của ngành chăn nuôi, trong sản xuất nông nghiệp ở Quảng Trị, chăn nuôi lợn luôn được chú trọng. Công tác chỉ đạo phát triển đàn lợn của tỉnh và ngành nông nghiệp đã được người chăn nuôi quan tâm chăm lo triển khai, thực hiện bằng các hình thức phong phú, đa dạng, bao gồm chăn nuôi theo quy mô trang trại đến nhỏ lẻ trong từng hộ gia đình, trở thành lĩnh vực sản xuất chính, góp phần đem lại nguồn thu nhập, tạo sinh kế bền vững và gắn liền với đời sống, sản xuất của nông dân trên địa bàn tỉnh.

Theo số liệu khảo sát trong Kế hoạch số 142/KH-UBND ngày 18/8/2021 của UBND tỉnh Quảng Trị về đảm bảo cung ứng hàng hóa thiết yếu ứng phó với COVID-19 trên địa bàn tỉnh, dân số toàn tỉnh tại thời điểm tháng 8/2021 có trên 630.900 người, ước tính tiêu thụ thịt gia súc là 1,5 kg/người/tháng (trong đó thịt lợn chiếm tỉ lệ khá lớn).

Toàn tỉnh hiện có trên 204.500 con lợn. Sản lượng thịt hơi xuất chuồng bình quân ước đạt 40.000 tấn/ năm, tương đương với 24.000 tấn thịt xẻ/ năm. Tỉ trọng sản lượng thịt lợn hơi xuất chuồng chiếm trên 70% trong tổng sản lượng thịt hơi xuất chuồng toàn tỉnh. Với sản lượng này, tỉnh Quảng Trị không những có khả năng đáp ứng nhu cầu tiêu thụ thịt lợn cho người dân trên địa bàn tỉnh mà còn cung cấp cho các địa phương lân cận.

Trong định hướng cơ cấu lại ngành nông nghiệp của tỉnh gắn với xây dựng nông thôn mới cũng đã đặt ra mục tiêu đến năm 2025, khôi phục và phát triển đàn lợn 243.000 con, trong đó, trên 40% tổng đàn được nuôi theo phương thức công nghiệp. Đến năm 2030, phát triển đàn lợn khoảng 400.000 con, trong đó, trên 60% tổng đàn được nuôi theo phương thức công nghiệp.

Thực hiện Phương án số 5841/PAUBND ngày 18/12/2020 của UBND tỉnh về khắc phục khẩn cấp thiệt hại do thiên tai trong sản xuất nông nghiệp, Đề án 6060/ĐA-UBND ngày 31/12/2020 về khôi phục đàn lợn sau bệnh dịch tả lợn Châu Phi giai đoạn 2021 - 2025, Sở Nông nghiệp và PTNT Quảng Trị giao Trung tâm Khuyến nông tỉnh chủ trì, phối hợp với các địa phương để triển khai thực hiện mô hình “Chăn nuôi lợn an toàn sinh học theo hướng hữu cơ” năm 2021 nhằm chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật mới về con giống, kỹ thuật chăm sóc nuôi dưỡng, cải thiện điều kiện, tập quán chăn nuôi để tạo điều kiện cho nông dân triển khai chăn nuôi lợn theo hướng hữu cơ, liên kết tiêu thụ, sản xuất ra sản phẩm an toàn chất lượng, nâng cao thu nhập và phương pháp đầu tư hạch toán trong sản xuất.

Tổng số có 11 hộ thực hiện mô hình tại 7 huyện (Hải Lăng, Triệu Phong, Gio Linh, Vĩnh Linh, Cam Lộ, Đakrông, Hướng Hóa) và TP. Đông Hà, với tổng số 354 con lợn. Sử dụng giống lợn ngoại 3 máu cái (Landrace x Yorkshire) x đực Duroc; trọng lượng lợn cấp cho các hộ thực hiện mô hình lớn trung bình 30,2 kg/con (yêu cầu 20 kg/con). Trong đó có 2 điểm thực hiện mô hình theo chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm (thôn Đại An Khê, xã Hải Thượng, huyện Hải Lăng và thôn Phong An 2, xã Cam Nghĩa, huyện Cam Lộ).

Kết quả cho thấy, chăn nuôi lợn trên đệm lót sinh học là phương pháp mới. Đặc biệt trên nền đệm lót sinh học, lợn rất thoải mái đào bới, ủi dủi... phù hợp với bản năng, tập tính của lợn. Sử dụng chế phẩm vi sinh ủ thức ăn phối trộn từ những nguyên liệu có sẵn tại địa phương giúp nâng cao giá trị dinh dưỡng của thức ăn, cũng như phân giải làm thức ăn có mùi thơm nhẹ kích thích lợn ăn vào tốt hơn.

Lợn sinh trưởng tốt, tăng trọng bình quân từ 775 - 800 gam/con/ngày (cao hơn yêu cầu đề ra lớn hơn hoặc bằng 600 gam/con/ngày). Tiêu tốn thức ăn bình quân thấp hơn so với yêu cầu đề ra. Kết quả kiểm nghiệm 2 mẫu nước của 2 hộ thực hiện liên kết tiêu thụ sản phẩm lần thứ nhất (trước khi cấp giống); lần thứ hai (trước khi đưa lợn vào giết mổ) đều đạt các chỉ tiêu so với QCVN 01-39:2011/BNNPTNT.

Khi kiểm nghiệm 4 mẫu thịt/hộ của 2 hộ thực hiện liên kết tiêu thụ sản phẩm, kết quả đều đạt các chỉ tiêu theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế. Tiền lãi thu được từ lợn mô hình liên kết tiêu thụ sản phẩm 658.000 đồng/con. Trong khi mô hình không liên kết tiêu thụ sản phẩm và nuôi truyền thống thường không có lãi, có khi lỗ.

Chăn nuôi lợn an toàn sinh học theo hướng hữu cơ mang lại “lợi nhuận kép” cho người chăn nuôi. Với phương pháp chăn nuôi mới không gây ô nhiễm môi trường nhờ lớp đệm lót có chứa hệ thống vi sinh vật có khả năng lên men, phân giải chất thải của lợn thì mô hình chăn nuôi lợn an toàn sinh học theo hướng hữu cơ là mô hình chăn nuôi thân thiện với môi trường, đồng thời mang lại hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi.

Từ chăn nuôi sử dụng thức ăn công nghiệp giá thành cao, không chủ động,… chuyển sang sử dụng nguyên liệu thức ăn sẵn có tại địa phương như: ngô, cám gạo, bột sắn, bột cá,...giúp giảm giá thành, chủ động hơn.

Đặc biệt, chăn nuôi lợn theo phương pháp này giúp tiết kiệm nguồn tài nguyên nước và thời gian để dọn chuồng hằng ngày. Trong điều kiện mùa đông giá rét, đệm lót giúp cho chuồng trại luôn khô thoáng sạch sẽ, ấm áp. Cùng với đó, mô hình chăn nuôi này còn góp phần thúc đẩy sản xuất trồng trọt phát triển.

Hiện nay, trong quá trình khôi phục đàn lợn sau dịch tả lợn Châu Phi giai đoạn 2021-2025, việc chăn nuôi lợn an toàn sinh học theo hướng hữu cơ là một hướng đi cần quan tâm triển khai, thực hiện.

Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Trần Cẩn cho biết: “Từ kết quả mô hình cho thấy, so với nuôi lợn theo cách truyền thống thì nuôi lợn theo hướng hữu cơ, sử dụng các chế phẩm vi sinh tự làm đã giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi, giảm công lao động, giảm chi phí trong thay đệm lót chuồng nuôi, hạn chế thấp nhất dịch bệnh cho lợn, chất lượng thịt lợn thơm ngon, an toàn. Trong thời gian tới, các hộ thực hiện mô hình sẽ tiếp tục duy trì, mở rộng quy mô cũng như hướng dẫn nuôi lợn theo hướng hữu cơ cho các hộ chăn nuôi tại địa phương nếu có nhu cầu”.

Đan Tâm (baoquangtri.vn)